اخیرا ناسا گزارشی پیرامون گرمایش جهانی و نیز خشکسالی در سطح جهان منتشر کرده است.از آنجائیکه مطابق این گزارش کشور ما هم وارد یک دوره خسکسالی خواهد شد بر آن دیدیم که این گزارش بی کم و کاست و نیز اظهار نظر دو نفر از کارشناسان کشور که دارای پست های تحقیقاتی نیز می باشند در این صفحه منتشر کنیم:
الف ) گزارش ناسا
پارسینه : به‌تازگی گزارشی از طرف ناسا درباره شرایط جوی زمین در 30سال آینده منتشر شده که باعث نگرانی بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهای خاورمیانه شده است.
در این گزارش آمده است که به دلیل شرایط لایه اوزن و همچنین انحراف زمین به میزان یک‌میلیونم‌درصد از مسیر چرخشی خود به دور خورشید 45 کشور جهان دچار خشکسالی شدید شده و در صورت عدم ذخیره منابع آبی دچار بحران در تولید کشاورزی و همچنین دامداری خود می‌شوند؛ اما نکته قابل‌توجه در این گزارش رتبه چهارم ایران در فهرست 45 کشور در معرض خطر است.
به گزارش سایت ناسا ایران و دیگر کشورهای خاورمیانه بیشتر در معرض خطر قرار دارند. گزارشی درباره آغاز یک دوره 30 سال خشکسالی در اردیبهشت امسال منتشر شده بود که گزارش جدید، نکات حیرت‌آور جدیدی در معرض توجه کارشناسان محیط‌زیست قرار داد. در ادامه این گزارش بر ادامه گسترش بیابان‌ها در کشورهای خشک تاکید شده است.
حدود 80درصد از مساحت کشور ایران زیر پوشش بیابان است و همین موضوع باعث نگرانی بیشتر درباره گزارش جدید ناسا می‌شود. در این گزارش تاکید شده است: در حالی که پیش‌بینی می‌شود تا سال 2045 تقاضای مصرف آب شیرین در خاورمیانه 60درصد افزایش یابد، اما طبق مطالعات انجام‌شده منابع آب شیرین خاورمیانه تا سال 2050 حتی به رقمی 10درصد کمتر از میزان کنونی خواهد رسید.
در این گزارش که قرار است روز جمعه در نشریه «تحقیقات منابع آب» سازمان ژئوفیزیک آمریکا منتشر شود، دلیل کاهش محسوس منابع آب خاورمیانه به‌ویژه کاهش منابع آب شیرین دو رودخانه مهم دجله و فرات، سوءمدیریت، افزایش تقاضا برای استفاده از منابع زیرزمینی آب و نیز خشکسالی کم سابقه سال 2007 در خاورمیانه عنوان شده است.
براساس این گزارش در فاصله سال‌های 2003 تا 2010 مجموع آب شیرین ذخیره شده دو رودخانه دجله و فرات بیش از 114 کیلومتر مکعب کاهش داشته است که این رقم کاهش پس از هندوستان دومین کاهش بزرگ منابع آب شیرین در جهان محسوب می‌شود. در این گزارش آمده علت 60درصد از دست‌دادن این منابع آب شیرین دو رودخانه دجله و فرات حفر بیش از هزار چاه عمیق در عراق بوده است و 20درصد علت آن نیز خشکسالی سال 2007 در منطقه خاورمیانه و کاهش نزولات آسمانی (برف) و خشک‌شدن خاک بوده است؛ اما این داستان شامل ایران هم می‌شود. ایران در سال‌های اخیر به دلیل سوءمدیریت در حفظ منابع آبی خود و همچنین زیرساخت‌های هدایت منابع آبی زیرزمینی نتوانسته فکری به حال خشکسالی پیش‌بینی شده انجام ندهد.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ب) پیش‌بینی غیر علمی ناسا در مورد خشکسالی ایران از دید معاون توسعه و پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور
معاون توسعه و پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور با غیرعلمی خواندن پیش‌بینی جدید ناسا مبنی بر وقوع خشکی ۳۰ ساله در ایران گفت: نظام طبیعت به صورت مداوم خود را کنترل می‌کند و اگر قرار بود اقلیم کره زمین با کارهای انسان تغییر کند زندگی بشر سالها پیش تمام می‌شد.
به گزارش افکارنیوز، محمد تقی زمانیان افزود: بر اساس این گفته‌ها، اقلیم جهان تغییر پیدا کرده و علاوه بر افزایش دمای کره زمین، میزان بارندگی نیز در مناطق مختلف نوسان پیدا کرده است که البته ممکن است بر اساس این داده‌ها، مواردی نیز مشاهده شود اما به طور کلی نمی‌توان قطعیت آن را ثابت کرد.
وی ادامه داد: در برخی پیش‌بینی‌ها اظهار می‌شود دمای زمین حداکثر تا یکی دو دهه دیگر هفت درجه گرمتر می‌شود اما در گذشته نیز پیش‌بینی‌هایی صورت گرفته که به وقوع نپیوسته‌اند. به عنوان مثال در سال ۱۹۹۱ میلادی گفته می‌شد که تا سال ۲۰۰۰ میلادی آب دریاها دو متر و تا سال ۲۰۱۰ میلادی، پنج متر بالا می‌آید در صورتی که این اتفاق نیفتاد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اقلیم جهان از نظام خود تخلف نمی‌کند، افزود: به عنوان مثال بیشتر گرمای خورشید به منطقه حاره می‌رسد و اگر قرار بود این گرما به مرزهای بالاتر انتشار پیدا نکند زندگی تنها در محدوده باریکی از کره زمین ممکن بود.
زمانیان تصریح کرد: باید به مسائلی که از سوی جامعه جهانی مطرح می‌شود با دید انتقادی نگاه کنیم؛ چرا که بسیاری از این سازمان‌ها تحت تاثیر دولت‌های بزرگ بوده و برای پیاده‌سازی خط مشی آنها تلاش می‌کنند. کما اینکه در گذشته نیز شاهد چنین مواردی بوده‌ایم و اکنون نیز نباید به صورت احساسی، این نظریه پردازی‌ها را بپذیریم.
معاون توسعه و پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: هر روز مطالب بسیاری در روزنامه‌ها، مجلات، سایت‌ها و فیلم‌هایی که ساخته می‌شود در مورد گرم شدن کره زمین مشاهده می‌کنیم که تکیه به این اطلاعات و تایید آنها بدون نقطه نظرهای علمی ممکن نیست.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: البته باید همیشه توجه داشته باشیم که توسعه کشور را متناسب با اقلیم پیش ببریم و کشاورزی، صنعت و ... نیز بر اساس پتانسیل موجود حرکت کند تا در آینده دچار مشکلاتی از جمله کمبود آب نشویم.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ج)هشدار درباره وضعیت آب و هوا /خشکسالی در ایران وارد مرحله سوم شد
سرپرست گروه پژوهشی تغییر اقلیم مرکز ملی اقلیم شناسی از مدل سازی تغییر اقلیم کشور خبر داد و گفت: بر اساس داده‌های به دست آمده از این مطالعات دمای هوای کشور، تا ۹۰ سال آینده میزان بارش کاهش و میزان دما افزایش مییابد ضمن آنکه سفره‌های آب زیر زمینی نیز از بین می‌روند.
به گزارش پایگاه خبری آفتاب ری به نقل ازمهر گرم‌شدن زمین یا گرمایش زمین پدیده‌ای است که منجر به افزایش میانگین دمای سطح زمین و اقیانوس‌ها شده‌است به گونه‌ای که برخی از دانشمندان معتقدند که دهه‌های پایانی قرن بیستم، گرم‌ترین سال‌های ۴۰۰ سال اخیر بوده‌است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که ۱۰ مورد از گرم‌ترین سال‌های جهان تنها از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۷ به ثبت رسیده‌است که این میزان در ۱۵۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده‌است.
از سال ۱۸۸۰ اندازه‌گیری دمای هوای کره زمین آغاز شده است و تاکنون نیز ادامه دارد. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۱۴ زمین شاهد رکورد بی‌سابقه “گرم‌شدن” باشد. این محققان همچنین اعلام کردند که گرم شدن کره زمین در سال ۲۱۰۰ باعث خشکسالی شدید، گرمای سوزان و توفان‌های وحشتناک خواهد شد.
یافته‌های محققان ایرانی در این زمینه نیز موید این مطلب است. این محققان معتقدند که با افزایش دما میزان بارش به ویژه برف کاسته می‌شود که این امر منجر به خشکسالی و از بین رفتن سفره‌های آب زیر زمینی می‌شوند.
**مدل سازی برای بررسی تغییرات اقلیمی کشور
ایمان بابائیان- سرپرست گروه پژوهشی تغییر اقلیم مرکز ملی اقلیم شناسی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به افزایش دما در سطح کره زمین، افزود: تغییر اقلیم در سطح کره زمین در حال رخ دادن است که این امر موجب بروز ناهنجاری‌هایی در میزان بارش بر روی کره زمین می‌شود.
سرپرست گروه پژوهشی تغییر اقلیم مرکز ملی اقلیم شناسی با اشاره به دلایل تغییر اقلیم اظهار داشت: مدل‌های اقلیمی نشان می‌دهد که در عرض‌های میانی که کشور ما نیز در این عرض واقع شده است در دهه های آینده با کاهش بارش مواجه هستیم.
وی با اشاره به مطالعات این مرکز در زمینه تغییرات اقلیمی در کشور، یادآور شد: در این راستا با استفاده از مدل‌های مختلف تغییر اقلیم اقدام به مدل سازی تغییرات اقلیم کشور تا ۹۰ سال دیگر (۲۱۰۰) کردیم.
بابائیان با بیان اینکه بخشی از این مطالعات پیش بینی تغییرات کمی متغیرهای هواشناسی است، ادامه داد: ما با استفاده از این مدل سازی‌های اقلیمی می توانیم تا سال ۲۱۰۰ میانگین دمای کشور، بارش، رواناب، میزان بارش برف و سایر متغیرها را پیش بینی کنیم.
وی تعیین شاخص‌هایی برای بخش‌های کشاورزی، آب، بهداشت و محیط زیست را از دیگر کاربردهای داده‌های به دست آمده از این مطالعات دانست و یادآور شد: بخشی از این مطالعات در زمینه پیش بینی رواناب‌ها، میزان آب مورد نیاز برای بخش کشاورزی و در حوزه بهداشت نیز در زمینه طغیان برخی از بیماری‌های گیاهی و انسانی مانند مالاریا که ارتباط مستقیمی با میزان رطوبت و دما و بیماری‌های تنفسی ارتباطی با میزان گرد و غبار دارد، است.
**برخی از نتایج به دست آمده از مدل سازی‌ها
این محقق با اشاره به برخی از داده‌های به دست آمده از این تحقیقات خاطر نشان کرد: داده‌هایی که از این مطالعات به دست آمد حاکی از آن است که ۳ تا ۵ درجه دمای هوا تا سال ۲۱۰۰ افزایش و ۱۰ درصد بارش‌ها در کشور کاهش مییابد.
**خشک شدن سفره‌های زیر زمینی
وی کاهش میزان برف را به دلیل افزایش دما را از دیگر داده‌های به دست آمده از این مطالعات ذکر کرد و یادآور شد: یکی از منابع تامین سفره‌های آب زیر زمینی بارش برف است و زمانی که میزان بارش برف کم شود منابع آب‌های زیر زمینی کم خواهد شد.
**افزایش تعداد خشکسالی‌ها
سرپرست گروه پژوهشی تغییر اقلیم مرکز ملی اقلیم شناسی خشکسالی با تاکید بر اینکه ۴ رویکرد در مطالعات خشکسالی مد نظر است، ادامه داد: خشکسالی از ۴ بعد هواشناسی، کشاورزی، هیدرولوژی و اقتصادی – اجتماعی مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
وی خشکسالی هواشناسی را پیش بینی میزان بارش در یک سال دانست و اضافه کرد: در صورتی که با کاهش بارش مواجه باشیم خشکسالی داریم.
بابائیان ادامه داد: با ادامه حشکسالی‌ها تنش رطوبتی و نیاز آبی در محصولات زراعی را شاهد هستیم که در این صورت با خشکسالی کشاورزی مواجه می شویم در این حالت کاهش عملکرد محصولات زراعی را خواهیم داشت.
وی خشکسالی هیدرولوژی را مرحله سوم خشکسالی نام برد و در این باره توضیح داد: اگر این خشکسالی‌ها به مدت ۴ تا ۵ سال تداوم داشته باشد شاهد از بین رفتن سفره‌های آب زیر زمینی هستیم که به آن خشکسالی هیدرولوژی می‌گویند.
بابائیان یادآور شد: با تداوم کاهش بارش به ویژه بارش برف آب‌های زیر زمینی نیز کم می‌شوند در نتیجه باعث می‌شود تا آب مورد نیاز برای سفره‌های آب زیر زمینی تامین نشود از این رو خشکسالی هیدرولوژی رخ خواهد داد.
